Książka „Hipoteza teologiczna dotycząca kwestii papieża heretyka”

W ten sposób zatytułowana jest druga część tekstu autorstwa Arnaldo Xavier da Silveira powielonego i udostępnionego po raz pierwszy w 1970 roku w języku portugalskim (pierwsza część dotyczyła nowej mszy papieża Pawła VI). Od tego czasu pojawiły się tłumaczenia: francuskie, angielskie i ostatnio także włoskie. Czy doczekamy się kiedyś wydania polskiego?

W tekście przedstawionych jest pięć opinii Roberta Bellarmina. Pierwsza opinia jest taka, że Bóg nigdy by nie dopuścił, aby papież popadł w herezję. Niemniej historia poddaje to w wątpliwość, pokazując, że papieże też wyrażali w wyjątkowych sytuacjach (pojedyncze kwestie, prywatnie?) poglądy sprzeczne z doktryną Kościoła, a także dokumenty papieskie ostrzegają przez ewentualną herezją papieża, bulla papieża Pawła IV (tutaj). Pozostałe opinie stanowią już dalsze rozważania, trudniejsze teologiczne – jeśli papież popadnie w herezję, kiedy traci swój urząd i jak to stwierdzić? Dysputa nie jest wcale taka prosta. Ostatnia opinia głosi, że popadając w publiczną herezję, papież traci swój urząd ipso facto.

Co ważne, już sam ten fakt, że hipoteza papieża heretyka jest rozważana przez świętych i doktorów Kościoła, powinien zastanawiać. Nie należy więc wykluczać takich rozważań i takiej ewentualności.

Przypomnijmy przytoczoną już kiedyś na tym blogu opinię św. Franciszka Salezego: „Teraz kiedy [papież] byłby otwarcie heretykiem, pozbawia się w samej rzeczy swojej [papieskiej] godności i staje poza Kościołem, a Kościół musi albo go wyrugować albo, jak niektórzy twierdzą, uznać za wyrugowanego ze Stolicy Apostolskiej i powiedzieć tak, jak powiedział św. Piotr: Niech inny zajmie Jego miejsce”. Święty Franciszek Salezy, doktor Kościoła, cytat z dzieła „Kontrowersje” (początek rozdz. XIV)