Franciszek o gender – wypowiedź dwuznaczna i niepokojąca

Wracając z Gruzji do Rzymu Franciszek odpowiadał na pokładzie samolotu na pytania dziennikarzy. Jedno z nich dotyczyło gender. Przytoczmy całość pytania i całą odpowiedź Franciszka na nie i pokrótce zastanówmy się nad tym, co naprawdę powiedział. Dlaczego jego wypowiedź jest dwuznaczna i niepokojąca?

Oto Fragment rozmowy z dziennikarzami dotyczący gender:

Joshua McElwee: Dziękuję, Ojcze Święty. W tym samym przemówieniu wczoraj w Gruzji, mówiłeś, podobnie jak w wielu innych krajach o teorii gender, twierdząc, że jest ona wielkim nieprzyjacielem, zagrożeniem wobec małżeństwa. Ale chciałbym zapytać: Co byś powiedział osobie, która przez lata cierpiała z powodu swojej seksualności i naprawdę czuję, że istnieje problem biologiczny, że jej wygląd fizyczny nie odpowiada temu, co on lub ona uważa za swoją tożsamość seksualną? Jakby Wasza Świątobliwość jako duszpasterz i kapłan towarzyszył tym osobom?

Papież Franciszek: Po pierwsze, ja towarzyszyłem w mym życiu jako kapłan, biskup, a nawet Papież osobom o tendencjach homoseksualnych i praktykujących homoseksualizm. Towarzyszyłem im, zbliżyłem je do Pana. Nie wszyscy mogli przybliżyć się do Boga, ale towarzyszyłem im, nikogo nie zostawiłem. Oto, co robimy. Osobom trzeba towarzyszyć, tak jak to robi Jezus. Kiedy ktoś w takim stanie przychodzi do Jezusa, On na pewno nie powie mu: Odejdź, bo jesteś homoseksualistą! To nie. Ja natomiast mówiłem o tej niegodziwości, którą jest indoktrynacja ideologią gender. Opowiadał mi jeden Francuz, ojciec rodziny, katolickiej, dość letniej, ale katolickiej, że kiedyś przy stole zapytał dziesięcioletniego syna, kim chciałby być, kiedy będzie dorosły, a on odpowiedział: dziewczyną! I ojciec zdał sobie sprawę, że w podręcznikach szkolnych uczy się ideologii gender. To jest wbrew naturze. Co innego mieć tę tendencję, tę opcję, a nawet zmienić płeć, a co innego nauczać w szkole pod tym kątem, by zmienić mentalność. Ja to nazywam kolonizacją ideologiczną. W ubiegłym roku otrzymałem list od Hiszpana, który opowiedział mi swoją historię jako dziecko i jako chłopiec. Był dziewczynką i bardzo cierpiał, bo czuł się chłopcem, ale fizycznie był dziewczynką. Powiedział o tym matce, kiedy miał już dwadzieścia lat, 22 lata, i powiedział, że chce dokonać operacji i tak dalej. A jego matka poprosiła, by nie robił tego za jej życia. Była stara i wkrótce zmarła. Zrobiła operację. Jest pracownikiem ministerstwa w jednym z miast w Hiszpanii. Poszedł do biskupa. Biskup jemu bardzo towarzyszył, dobry biskup „tracił” czas, aby towarzyszyć temu człowiekowi. Potem się ożenił. Zmienił tożsamość cywilną, ożenił się i napisał do mnie list, że było by dla niego pocieszeniem, gdyby mógł do mnie przyjechać razem z żoną: on, który był kobietą, ale stał się mężczyzną. Przyjąłem ich. Byli szczęśliwi. A w dzielnicy, gdzie mieszkał był stary kapłan, osiemdziesięcioletni, stary proboszcz, który zostawił parafię i pomagał u zakonnic, tam, w parafii … Był też nowy [proboszcz]. Kiedy nowy go widział, krzyczał na niego z chodnika: „Pójdziesz do piekła!”. Gdy spotykał starego, ten jemu mówił: „Od jak dawna się nie spowiadasz? Chodź, chodź, wyspowiadam ciebie i będziesz mógł przystąpić do Komunii św.”. Czy rozumiesz? Życie jest życiem, rzeczy trzeba brać takimi, jakimi są. Grzech jest grzechem. Orientacje lub zaburzenia hormonalne powodują wiele problemów i musimy być ostrożni i nie mówić: Ależ to wszystko jedno, bawmy się! Nie, tak nie! Za każdym razem trzeba przyjąć, towarzyszyć, badać, rozeznawać, integrować. To zrobiłby Jezus dzisiaj. I proszę, nie mówcie, że Papież uświęca transseksualistów. Bardzo proszę! Bo ja czytam nagłówki dzienników. Dobrze zrozumieliście, co powiedziałem. Chcę, by było to jasne. Jest to problem moralny. Jest to problem. Jest to problem ludzki. I trzeba go rozwiązać, na ile jest to możliwe, zawsze z miłosierdziem Bożym i w prawdzie, jak już powiedzieliśmy w przypadku małżeństwa, czytając całą Amoris laetitia, ale zawsze w ten sposób, zawsze z otwartym sercem. I nie zapominajcie o tym kapitelu z Vezelay: jest bardzo piękny.

 

Jest to wypowiedź dwuznaczna, dlatego że doczekała się różnych interpretacji i jest różnie odbierana oraz zawiera w sobie przeciwstawne kierunki myślenia.

Przykład dominującej interpretacji, interpretacji katolickiej – typowy dla polskich mediów katolickich, które nieprzejednanie przedstawiają myśl Franciszka według ortodoksyjnego katolickiego myślenia, cokolwiek by nie mówił. Bardzo łatwo można wyrwać wybrane frazy Franciszka z szerszego kontekstu, pomijając w jego wypowiedzi to, co niepokojące i trudne, i zinterpretować wszystko jednoznacznie ortodoksyjnie. Na przykład w ten sposób uczyniono na gosc.pl (zob. tutaj).
Trzeba przyznać, że – gdy nie zwraca się uwagi na szczegóły – w ogólnym zarysie to, co Franciszek mówi, wydaje się katolickie i z grubsza rzecz ujmując, krytykuje gender w jakiś sposób. Tak. Prawda. Na pierwszy rzut oka.

Ale są jednak bardziej dociekliwe analizy tego, co mówi. Nie poprzestają na płytkiej, dziennikarskiej relacji, która jest wyborem cytatów, przetworzeniem i ułożeniem treści, ale starają się usłyszeć to, co Franciszek rzeczywiście mówi i zwrócić uwagę na konkrety. Nie narzucając a priori katolickiego myślenia – kiedy mamy co do tego wątpliwości – starając się wczytać w logikę tekstu. Niestety, jak zwykle w Polsce ich braknie…
Chociażby dwa przykłady z zagranicy zauważenia trudności:
– Another confusing papal statement, this time on gender ideology
– Pope Francis confuses himself over gender theory and same-sex, so-called „marriage.” Frankly, he thinks you’re an idiot!

Dlaczego wypowiedź Franciszka jest niepokojąca?

1. Franciszek mówi, że Jezus na pewno nie powie praktykującym homoseksualistom: odejdźcie ode mnie, bo jesteście homoseksualistami.
Jakże piękny dobór słów i naświetlenie sprawy, po raz kolejny, by nie powiedzieć prawdy o grzechu, którego Jezus nienawidzi!
Dlaczego Franciszek nie doda, że praktykujący homoseksualizm jest grzechem ciężkim.
Po raz kolejny odnosi się do osób, nie potępia ich, w porządku, ale dlaczego w końcu nie odniesie się do grzechu wprost, nie potępi go jako takiego w klarownych słowach – nie powie wprost, że źle czynią, tylko będzie owijał w bawełnę pseudo-miłości?
Dlaczego nie rozwinie tematu zła czynów homoseksualnych i nie powie kiedyś więcej na ten temat?
Dlaczego nigdy nie zauważy, że Jezus może mógłby powiedzieć takim osobom także: nawrócić się i nie grzeszcie więcej!
Wypowiedź Franciszka to odpowiednie naświetlenie sprawy, umiejętny dobór słów, by ukazać akceptację Jezusa względem grzeszników, ale zarazem jest to akceptacja zafałszowana, bo nie tylko wskazuje na jakąś miłość i dobroć, ale pomija ona sprawiedliwości i sąd nad grzechem – pomija to, że Jezus nienawidzi grzechu i potępiłby grzech. Czy Jezus nie powiedziałby też, że czynny homoseksualizm jest grzechem?

2. Franciszek powiedział o osobach, które praktykują homoseksualizm: Towarzyszyłem im, zbliżyłem je do Pana.
Chcielibyśmy zapytać – patrząc na cały szereg publicznych spotkań Franciszka z osobami homoseksualnymi i jego wypowiedzi – czy jakikolwiek czynny homoseksualista porzucił grzech, szczerze wyspowiadał się z niego i zmienił sposób życia na katolicki dzięki Franciszkowi? Jakieś świadectwo publiczne, które Franciszek poprze i rozgłosi?
Jezus nie tylko przyjmował grzeszników, ale wzywał ich do nawrócenia. Chodził do cudzołożników, ale mówił też: idź i nie grzesz więcej. Czy Franciszek tak robi, czy powiedział kiedykolwiek praktykującym homoseksualistom choćby w jakimś kazaniu: nie grzesz więcej! Porzuć grzech. Nie, będzie integrował osobę wraz z jej grzechem.
Jak to jest, że Franciszek w teorii krytykuje gender, ale w praktyce nie widzi problemu, by kobietę po operacji zmiany płci określić mężczyzną – patrz zdjęcie (Franciszek ma ją po swojej lewej stronie) i powiedzieć bezpardonowo, że taki ktoś czuje się szczęśliwy. To jakby zaaprobować taki sposób życia.
Czy stosunek Franciszka do gender nie jest przez to co najmniej dwuznaczny?
Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek. W teorii jest złe, a w praktyce niech sobie żyją szczęśliwie.

3. „o tej niegodziwości, którą jest indoktrynacja ideologią gender”, „Co innego mieć tę tendencję, tę opcję, a nawet zmienić płeć, a co innego nauczać w szkole pod tym kątem, by zmienić mentalność.”
Czy mamy rozumieć, że sama ideologia nie jest niegodziwością i zmiana płci nie musi być zła, tylko ciągłe mówienie o tym i indoktrynowanie jest złe? Ale jak ktoś się zdecyduje na zmianę płci sam z siebie, to ostatecznie może być naprawdę szczęśliwy, jak to „małżeństwo” ze zdjęcia, a jego styl życia jest do zaaprobowania?

4. „Dobrze zrozumieliście, co powiedziałem. Chcę, by było to jasne. Jest to problem moralny. Jest to problem. Jest to problem ludzki. I trzeba go rozwiązać, na ile jest to możliwe…”
Czy Franciszek kpi sobie z tych, którzy go słuchają?
Jeśli mówi, że to jest problem, to oznacza, że odpowiedź nie jest łatwa. Pewnie wygląda ona różnie w różnych sytuacjach. Tutaj Franciszek dał odpowiedź: osoba transgender szczęśliwa w nowym związku.
Franciszek mówi, że chce, aby było jasne, co mówi, kiedy przecież nie mówi jasno! – nie potępia grzechu z imienia, w konkretach, ale mówi o logice integracji i włączania, która może wyglądać bardzo różnie w różnych przypadkach. Integracja grzechu we wspólnotę Kościoła?
Nie mówi o tym, jakim złem jest związek homoseksualny i fizyczna zmiana płci, jak tacy ludzie rozmijają się z Bogiem w swoim ciężkim życiu i jak łaska Boża może ich wyzwolić, nie rozwija tematu miłosierdzia Bożego w życiu ludzkim i jak ono wydobywa człowieka z grzechu – przeciwnie, chce samego grzesznego człowieka obłaskawić wraz z jego grzechem.

5. „Kiedy nowy [ksiądz] go widział, krzyczał na niego z chodnika: „Pójdziesz do piekła!”. Gdy spotykał starego, ten jemu mówił: „Od jak dawna się nie spowiadasz? Chodź, chodź, wyspowiadam ciebie i będziesz mógł przystąpić do Komunii św.”
Potępiona zostaje tutaj niesłuszna postawa duszpasterską, osądzanie posunięte do granic możliwości – wysyłanie kogoś wprost do piekła. Służy to wykpieniu mocnego ukazania grzechu w ogóle, jego skutków eschatologicznych i wyśmianiu groźby piekła jako takiej. Czy nie należałoby wskazać na słuszność postawy umiarkowanej, kiedy pięknie mówi się o godności człowieka i miłości Boga, a zarazem potępia grzech?
A czy może po tej spowiedzi z przykładu transseksualiści nie będą musieli przerywać swojego grzechu jak i rozwodnicy w nowych związkach? Idąc po tej linii można by dodać: przypadki są różne, przecież należy je zintegrować, tak, gender jest złe, ale przecież ci biedni ludzie zmieniający płeć są pod wpływem hormonów i każdy przypadek trzeba oddzielnie… przecież oni nie maja innego wyjścia z czynnego homoseksualizmu ze względu na różne uwarunkowania i trzeba akceptować rzeczywistość taką, jaką ona jest… nie potępiać, ale włączać, badać, integrować – oswajać grzech…

6. „I proszę, nie mówcie, że Papież uświęca transseksualistów.”
Nie mówimy, ale mówimy co innego – papież, choć nie czyni ich świętymi i wprost usprawiedliwionymi, włącza ich jednak w praktyce we wspólnotę Kościoła, nie potępiając ich grzechu, rozmywając prawdę o miłosierdziu, które wyrywa z grzechu, a nie obłaskawia grzech. Wygłasza w teorii piękne hasła o złu gender, są to zresztą tylko hasła, wykrzyczane, ale w praktyce jak to wygląda? Przekaz jest taki: nie osądzajmy, integrujmy, badajmy, nie wszystko takim strasznym złem, niech sobie żyją, są szczęśliwi, nikt nie będzie potępiony.. nic o łasce Bożej wyciągającej ze zła…

Ta cała wypowiedź Franciszka, precyzyjna w dobrze sformułowań, jest tak skonstruowana, że katolicy pomyślą, przyglądając się jej pobieżnie, że może jest arcykatolicka – patrząc na nią przez pryzmat nauczania Kościoła i nie wnikając w szczegóły. Tymczasem przemyca się tezy, które są mocno niepokojące w świetle trzeźwej, dokładniejszej analizy i które łatwo mogą posłużyć usprawiedliwieniu grzechu.
Przedstawia się ponownie spotkanie, logikę dialogu, akceptacji – ale nie mówi się o łasce Bożej, radykalizmie Ewangelii w konkretach i o odkupieniu grzechu przez Jezusa.

Podobnie było ze sprawą Komunii świętej dla rozwiedzionych żyjących w nowych związkach – to samo podejście. W teorii jest pięknie, nierozerwalność małżeństwa, grzech niby grzechem, ale mimo wszystko do Komunii można iść, żyjąc w grzechu, oczywiście w szczególnych wypadkach… Nie uświęcamy nowych związków, ale jak ktoś już w nich jest i nie może dzieci porzucić… czemu go nie zintegrować?

Franciszek mówi: „trzeba go [problem] rozwiązać, na ile jest to możliwe, zawsze z miłosierdziem Bożym i w prawdzie, jak już powiedzieliśmy w przypadku małżeństwa, czytając całą Amoris laetitia”

A przecież interpretacja „Amoris Laetitia” dana przez samego Franciszka jest przeciwna prawdzie katolickiej! Wszystkie media katolickie w Polsce huczały, że to niemożliwe, by Franciszek zezwolił na tę Komunię, bo to jest niekatolickie. A jeśli ktoś twierdzi inaczej, to jego słowa muszą być wyrywane z kontekstu i jest to zła interpretacja. Media i redaktorzy narzucali na Franciszka myślenie katolickie. Tymczasem w jawny sposób teraz Franciszek dał zgodę na tę świętokradzką Komunię i jest to jedyna interpretacja, jaką on sam nadaje „Amoris Laetitia” (pisaliśmy o tym tutaj: Radio watykańskie potwierdza autentyczność listu Franciszka do biskupów argentyńskich!). Redaktorzy nabrali teraz wody w usta. No bo co mają powiedzieć?

Gdzie są teraz te media, dlaczego nie powiedzą, że to, co Franciszek napisał do biskupów w Argentynie na temat interpretacji w sprawie Komunii dla rozwodników, jest niekatolickie? Czy redaktorzy zmienili zdanie? A może nie wiedzą, co myśleć? Gdzie są ci kapłani i biskupi, którzy trwali w prawdzie i mówili prawdę. Módlmy się za nich mocno, by się nie zachwieli w wierze, by mieli odwagę wypowiedzi.

Jeszcze raz apel, przyglądajmy się dokładnie temu, co Franciszek mówi i myślmy szerzej. Bierzmy słowa, kontekst, a nie wyimaginowanego domysły, że koniecznie jest arcykatolickie, bo musi być i kropka. Bo jedna mocniejsza wypowiedź w teorii, piękne hasło, które rzuci, i wszyscy się cieszymy, jakiego mamy radykalnego papieża. Ale przemilczymy to, co trudne, co rozmija się ze zdrowym rozsądkiem…

Historia pokazuje, że tam, gdzie narzuca się na wypowiedzi Franciszka ortodoksyjne interpretacje, tam sam Franciszek niekoniecznie je podziela. Komunia dla rozwodników jest wystarczającym przykładem. Czas pokaże, dokąd dąży teoria integracji Franciszka, ale jeśli Franciszek odszedłby, mniej lub bardziej, od nauczania Kościoła, czy będziemy w stanie mu się sprzeciwić?